دهکده چوبین نیشابور
دهکده چوبین نام محلی است که در یکی از روستاهای نیشابور در استان خراسان رضوی واقع در شمال شرقی ایران ساخته شده است. این دهکدهٔ چوبی کم نمونه و بی همتا در ایران به‌وسیله مهندس مجتهدی ساخته شده و یکی از دیدنی ها و تفرجگاه های نیشابور می‌باشد.
نام «دهکده چوبین» برخاسته از ویژگی منحصر به فرد سازه های آن در استفاده کامل از چوب و بکارگیری روشی نوین در ساخت بناهای آن که برخاسته از پیشینه تاریخی ـ فرهنگی و متناسب با امکانات و قابلیت‌های اقلیمی وجغرافیایی منطقه است، می باشد. دیدنی های این دهکده شامل مسجد چوبی، موزه و کتابخانه، رستوران، فروشگاه و نانوایی، آلاچیق، سوئیتها، فضای سبز و اکوسیستم زیبای آن به همراه کشاورزی و دامپروری است.
این مسجد، اولین مسجد چوبی مقاوم در برابر زلزله در جهان می‌باشد. این بنا ۲۰۰ متر مربع وسعت دارد و سقف آن به صورت شیروانی می‌باشد. دو مناره آن ۱۳ متر از سطح زمین ارتفاع و وزن هر یک تقریباَ ۴ تن می‌باشد. شکل ظاهری آن به صورت کشتی‌ای وارونه بر زمین است. در ساخت این مسجد که حدود ۲ سال طول کشیده است، ۴۰ تن چوب استفاده شده است.
مسجد چوبی این دهکده نه تنها در ایران بلکه در جهان بی نظیر است. این مسجد می تواند تا ۸ ریشتر زمین لرزه را تحمل کند و بنای آن به گونه ای است که تا صدها سال دیگر نیز آسیب نخواهد دید.
اسکلت آن به شیوه Two by Four یا Double L ساخته شده است. مناره ها به سقف به گونه‌ای اتصال دارند که در داخل مسجد ستونی وجود ندارد.
دیواره های آن دوجداره بوده که بین این دو لایه، اسکلت بنا وجود دارد. اسکلت مناره ها و سقف و همچنین سقف و دیواره ها به روش عنکبوتیی اتصال دارند. این نام به دلیل شیوه ساخت آن که مانند تنیدن تار عنکبوت است می باشد بطوریکه اتصال مناره ها طوری است که وزن آن ها به صورت مساوی، ابتدا روی سقف و سپس به دیواره ها و از آنجا به زمین منتقل می‌شود. قابل توجه است که از طریق نردبان داخل مناره ها می توان به بالای مناره دسترسی پیدا کرد. جالبترآنکه در محل اتصال مناره به سقف، دریچه‌ای تعبیه شده که مانند یک کانال تهویه هوا عمل می‌کند بطوریکه در تابستان هوای گرم و آلوده را از فضای مسجد خارج می‌کند و هوای پاکیزه از طریق بادگیر مخصوصی که در سقف بنا شده، داخل مسجد می‌گردد؛ و به این ترتیب یک تهویه طبیعی انجام می‌پذیرد. دیواره ها کمی حالت زاویه دار دارند که انتقال وزن را از مناره به زمین ساده تر می‌سازد.
قابل ذکر است که محلی که در آن مسجد ساخته شده، بسیار موریانه خیز است، لذا راهکارهای ویژه‌ای در ساخت این مسجد و دیگر بناهای این مجموعه برای جلوگیری از اثرات مخرب چوب خواران به کار گرفته شده است. بطوریکه به عنوان نمونه، خانه سازنده مجموعه با عمر بیش از۲۰ سال، از آسیب چوب خواران به دور مانده است. برای ماندگاری دراز مدت دیواره های خارجی در برابر نزولات آسمانی، چوبهای ویژه با فرآوری خاص استفاده شده است.
کابینت ها، دیواره ها و حتی سینی های آبدارخانه این مسجد، چوبی است. مسجد دارای یک ایوان بیرونی که کف آن از خشت است می باشد. برروی دیواره های داخلی و بیرونی مسجد به ترتیب تعداد ۷ و ۶ کتیبه زیبا از آیات قرانی به همراه قابهایش از چوب درختان گردو وتوت نصب است.
در ساختمان و تزیینات داخلی چوبهای مختلفی از درختان مثمر و غیر مثمر مانند انواع کاجها، اشن، سپیدار، گیلاس، گلابی، زبان گنجشک، گردو و توت استفاده شده است. نور پردازی ویژه مجموعه، هارمونی ویژه‌ای از رنگهای شاد، در شبها جلوه خاصی دارد.
هدف سازنده این مجموعه، رونق بخشیدن به صنعت گردشگری و نیز احیای نام و یاد بزرگ مردی است که روزگاری در این مکان به خدمت می‌زیسته است.
افسوس که قدر این مرد را کس نمی داند . فن و هنرش به بی مهری غبار بیابان سوده شده و جز تحسین زبانی یاریش نیست. البته او بی نیاز از هر مددیست، کیست که بداند ما به مددش نیازمندیم؟
هفته ای قبل به قصد عیادتش رفتم. پذیرایم شد به مهر و بر گلیم لطفش نشاندم به تناول هندوانه ای. دوست عزیز دیگر ی هم بود و چند نفر دیگر نیز. همه که رفتند مرا از رفتن مانع شد تا لختی به نجوا نشیند گفته های پر مهر و حکمتش را از سر دوستی که قدمتش به قدمت همان بناست که در آنجا بنا کرده. نگرانش بودم و هستم کماکان. از او خواستم بیشتر از خودش مراقبت کند. کاش ما بیشتر از او مراقبت کنیم.
عکس هائی چند گرفتم تا سر فرصت در این باره بنویسم و خواهم نوشت بزودی. با اینحال شما پیش دستی کرده اید در این باره و چه نیکو کرده اید.